ogenblikstemming

Ansichtkaart Jopie Huisman: stoel met daarover heen gedrapeerde witte kleding.

Ik herinner me

opeens dat mijn vader vroeger in de winter lange onderbroeken droeg en witte onderhemden met lange mouwen tegen de kou op het dak. Nooit meer aan gedacht en opeens zie ik hem weer staan in die onflatteuze lange witte onderbroek. Ik zag mijn ouders nooit in hun ondergoed. Maar nu opeens zie ik ook mijn moeder in een enorm vleeskleurig corset dat ze moest dragen voor haar rug. Wat een verschil met het kleine zwarte korsetje dat ik jaren heb gedragen. Ik denk dat mijn kinderen dat ook niet bij mij hebben gezien als ik het aan had.

Wat zien we eigenlijk wel van onze ouders? Alleen wat ze willen laten zien of zien we, als we echt goed kijken, wat ze juist willen verbergen. Ik denk dan aan de verlegenheid van mijn vader die hij altijd probeerde te maskeren. Tederheid roept dat bij me op. Jammer dat ik hem niet beter heb leren kennen als volwassene. Hij ging gewoon te vroeg dood.

Over deze pop op een schilderij van Jopie Huisman moesten wij vijf minuten schrijven.

Hoe is deze pop hier gekomen? Van wie is ze geweest? Hoe lang geleden is ze gegeven aan een meisje en was ze daar blij mee? Al deze vragen worden niet beantwoord in dit schilderij. Hier slechts restanten van andere levens. Wie heeft de kleding gedragen, hoe is die bij Jopie Huisman gekomen? Hij was voddenboer. Haalde hij het op of werd het gebracht? Ik denk het eerste want in die tijd kwam iedereen nog aan de deur en weggooien deed je pas als het nergens anders meer voor te gebruiken was.

Maar de pop. Wanneer doe je een pop weg? In een moment van woede om iets en dat je dan een slachtoffer nodig hebt om af te reageren? Of als je jezelf te groot voor poppen vindt geworden en niet bewaarderig bent, het zou kunnen. Maar misschien is het een levenslang gekoesterde pop geweest en is zij gevonden in de inboedel van een oude vrouw nadat zij gestorven was. Bij mij zal dan geen pop uit mijn jeugd gevonden worden. Helemaal niets, op foto’s en mijn poëziealbum na. Best jammer nu ik er zo over nadenk. Maar ja, weer minder op te ruimen voor de kinderen later. Genoeg spullen van na mijn jeugd hebben de verhuisballotage doorstaan. Dus evengoed werk aan de winkel voor ze. Maar dat laat hopelijk nog een tijdje op zich wachten.

Soms lijken het edelstenen
en soms brokjes schroot.
Het licht valt zoals het wil.
Maar of het ochtend is
of avond, gisteren of overmorgen,
het blijven scherven.

Hanny Michaelis
Uit: Het onkruid van de twijfel

Dit gedicht vind ik zo mooi passen bij de afgelopen dagen.

Wat zitten er toch grote tegenstellingen in het leven. Maandag de herdenking van onze Mink en een dag later naar de verjaardag van mijn tante die 100 is geworden. Met haar rollator liep ze sneller dan ik, dat vond ik wel heel grappig. Van het bezoek van de burgemeester genoot ze ook en hij beloofde vanaf nu ieder jaar op haar verjaardag te komen. Mijn nicht uit Nieuw Zeeland weer ontmoet met haar man en dochters, mijn andere neef en nichten. Vroeger logeerde ik graag in hun grote gezin en het is daar dat ik mijn eerste danspassen heb geleerd. Ja, familie, je hebt samen een gedeelde geschiedenis die op momenten als dit weer opgehaald wordt. Maar ook met vrienden/vriendinnen die je al heel lang kent heb je een gedeelde geschiedenis en dat maakt het contact zo makkelijk. Je weet van elkaars geluk en verdriet, er hoeft niets uitgelegd te worden want je hebt met elkaar mee geleefd.

Na het zonnige geel van Rothko gisteren het zwart vandaag vanwege het overlijden van onze Mink precies een jaar geleden. Ik weet dat na de dood van een geliefd iemand het ‘ nooit meer’ steeds weer in je hoofd en je hart bonkt. Nooit meer dat lieve gezicht, zijn verlegen lachje, zijn speciale humor. We herdenken hem samen vanavond hier, zijn ouders willen nu alleen zijn. Een jaar voorbij maar het went nog steeds niet.

In het schrijfcafe koos ik deze kaart van Rothko om erbij te schrijven. De foto is niet scherp maar het beeld is duidelijk

Ik koos de kaart omdat

ik weer even terug was op de tentoonstelling van Rothko en dat ik daar door enkele werken zo geraakt werd. Had ik vooraf niet gedacht, had wat scepsis, maar die verdween snel. Ikzelf verdween een enkele keer in zijn schilderij. Dit schilderij voelt alsof je wordt omgeven door een omarmende zonnegloed. Op de kaart lijkt het werk veel egaler dan in het echt. Waarom die scheiding in het midden, die verandering van kleur rechts? Wat had hij letterlijk voor ogen bij het schilderen? Ik kan me zelfs voorstellen dat hij letterlijk in een zonnebloem dook met zijn gezicht en dat hij omringd werd door deze kleuren. De eenvoud ervan vind ik mooi. Is dit de essentie van wat de zonnebloem hem liet zien? Hoe is hij tot deze kleuren geel gekomen? Hoeveel lagen zitten eronder? Ik zou het willen aanraken maar dan gaat het alarm af. Afstand houden dus en in gedachten naar binnen gaan.

zonnegloed
in verf
gevangen op doek
ik duik erin en
voel

voel
en kijk
geler dan geel
ik dring naar binnen
energie

energie
door kunst
stel me open
en laat het binnen
herkenning

herkenning
in kleur
en in vorm
de schilder pakt de
essentie

Woensdagmorgen heerlijk gewandeld met D. langs de Molenplas in Schalkwijk. Het was lekker vriesweer, we waren warm gekleed en ik had gelukkig mijn fototoestel mee. Ik hoopte op een rij aalscholvers maar die waren er die ochtend niet. Wel mooie bevroren grassen, een veld vol sneeuwklokjes en duidelijk was welke in de zon stonden en welke niet. Maar ook bloesem aan de bomen, de katjes van de wilg die zilver schitterden tegen de blauwe lucht. Een ondiepe plas was bevroren en alweer stuk getrapt, maar dat was wel weer mooi voor de foto. Na deze heerlijke wandeling hebben we buiten op het terras in de zon zitten genieten van het uitzicht en elkaars gezelschap. En van een kop koffie natuurlijk.

Er wordt weer regen voorspeld voor het weekend maar wie weet hebben ze het mis en krijgen we nog zo’n heerlijke dag.

Gisteren kregen we in het schrijfcafe de volgende vraag:

Wat kun je leren over het leven van de keukenla?

Overzicht, dat leer ik ervan. Alles sorteren zodat je het moeiteloos kunt vinden. Soort bij soort, groot bij groot, klein bij klein. Maar de la leert me ook dat het heel saai is, er valt niet veel te beleven. Pas als het door elkaar gaat, het rommeliger wordt, dan ziet het er interessanter uit voor mij.

Blijkbaar hoort dat bij me. Toch ben ik heel blij en trots als mijn laden zijn opgeruimd. Dat probeer ik dan ook met mijn werkkamer. Prachtig die opgeruimde tafel, maar ja, je moet je spullen toch ergens kwijt en spullen heb ik zat. Maar de keukenla leert me ook dat er altijd weer orde is te maken uit wanorde, dat je moet genieten van het moment dat alles netjes is want dat moment duurt maar even.

Van de week las ik weer eens in de dichtbundel ‘Over het verlangen naar een sigaret’ van Rutger Kopland. Ik onderstreepte nu weer andere stukken dan een vorige keer. Die stukken zijn heerlijke brokjes om op te kauwen, over te peinzen. Neem nu

pag. 11 uit: Terug naar de boerderij

waarom gebeurt alles en dacht ik
alles gebeurt maar één keer en de eerste
keer is altijd de laatste

Dat lees ik dan een paar keer om te snappen wat hij nu zegt. Hij zegt hier in deze strofe een heleboel. Eerst de vraag: waarom gebeurt alles? Gebeurt het omdat het een gevolg is van het voorgaande en dus wel moest gebeuren? Is het toeval en dan, bestaat toeval wel of is alles al voorgeprogrammeerd? Hoe zou je anders in de toekomst kunnen kijken zoals sommige mensen door de eeuwen heen echt schijnen te kunnen. Je zou de vraag ook kunnen afdoen met: daarom. Maar eerlijk gezegd weet ik echt niet waarom alles gebeurt, ook als ik er langer over nadenk. Dit is voer voor filosofen.

En dan de volgende zinnen. Ja, als alles inderdaad maar één keer gebeurt dan is het dus ook direct de laatste keer. Ik denk wel dat het zo is want niets is hetzelfde als een volgende keer, altijd is er wel iets veranderd waardoor het niet meer precies is zoals het was. Dat kan maar één ding betekenen: heb je het nu goed, geniet ervan want dit stuk komt niet terug. Heb je het nu slecht, dan ben je geneigd hetzelfde te zeggen maar dan andersom: wees niet bedroefd want het komt niet terug. Maar we weten allemaal dat tegenslag, verdriet op vele manieren kan terugkomen en het eenmalige ervan geen garantie biedt op een volgende keer beter. Helaas.

Na zo’n dag als gisteren moet er vandaag rust worden ingebouwd. Dan pak ik weer eens het prachtige boek:’ de 7 geheimen van de schildpad’ van A.Schwarz en R.Schweppe.

Heerlijk om de wijsheid van anderen zo maar voor je te zien zonder dat je het zelf hebt moeten bedenken. Maar gedachteloos neem je het niet tot je, het zet je wel in beweging. Niet letterlijk, want dit boek gaat over het feit dat schildpadden precies weten wanneer het belangrijk is zich in zichzelf terug te trekken en zo al miljoenen jaren hebben kunnen overleven. En welke lessen wij daaruit kunnen trekken.

Het gaat ‘over de kunst om je bij jezelf thuis te voelen’ en ‘ Maar ook al bestaat er maar één innerlijk, er bestaan vele paden die erheen voeren.’

Dat probeer ik ook op verschillende manieren. Door te lezen, te schrijven, labyrint lopen, gesprekken met vriendinnen, te mijmeren en me ook af en toe in mezelf terug te trekken.

Niet nu, nu moet ik naar de fysio.