Labyrint

Gisteren liep ik het labyrint dat voluit getrokken was op het harde zand van het strand in Noordwijkerhout. Onze schaduwen zagen er ook op uit.
Vlak voor ik erin zou stappen met het woord ‘loslaten’ vloog opeens het gemis van Ton me vol aan. En zoals zo vaak was Nel weer naast me als steun. 
Lopend in het labyrint bedacht ik hoe veilig het is in de voetstappen van voorgangers te stappen en de zijlijnen voelden als muren die me stutten. 
Rustig geworden kwam ik in de kern aan en laafde me aan de zee, de zon, de zachte wind en de ruimte om me heen. Zo bijzonder daar weer samen te staan, te lopen, me verbonden te voelen met de andere vrouwen.
Onderweg trok niets mijn oog dat opgepakt wilde worden, dus nam ik alleen mijn gevoelens en indrukken mee. Blij dat ik weer samen hier kon lopen, blij met de gesprekken op de heen- en terugweg. Weer een gemoedsvolle ochtend.

Na het schrijven van onze indrukken maakten we een elfje en dit was de mijne:

veilig
samen zijn
in het labyrint
mijn eigen pad lopen
veilig

een stukgetrokken web

Ik lees in het prachtige boek “En steeds is alles er” van Marjoleine de Vos:
…”De dode is niet alleen maar een te omschrijven persoon, maar ook al het gezamenlijke beleefde: een web zo fijn om de wereld gespannen dat het nauwelijks waarneembaar is, tot het kapotgetrokken wordt. 
En toch wen je. Wennen is niet hetzelfde als geen verdriet hebben, al heb je meestal geen verdriet meer…”

Vooral die laatste zinnen pakten me. Ik wen aan het alleenzijn en ben momenteel meer gelukkig dan verdrietig. Maar dat stukgetrokken web heeft altijd nog draadjes die aan me vastzitten.
Vrijdag kregen we bij ‘de schildermeisjes’ een schilderij van Kandinsky om mee te werken. En direct trokken draadjes me terug naar de heerlijke vakanties in Frankrijk met Ton in onze caravan. En die herinnering maakte me eerst blij en daarna weemoedig omdat ik direct besefte: dat gebeurt nooit meer. Het gezamenlijke beleven is voor altijd afgesloten. 
Maar als dan, zoals nu, de zon de kamer binnenschijnt is het of die pijn verzacht wordt door het goede van nu. Dat is het kompas waarop ik vaar om de goede koers vast te houden.

heerlijke ochtend

Vanochtend moest ik eruit. Heerlijk fris weer, wat mist, een beetje zon, dus fototoestel mee en naar Groenendaal. Eerst ging ik even bij Ton langs om te kijken of de bolletjes niet door de herten waren opgegeten maar narcissen en hyacinten lusten ze gelukkig niet dus Ton heeft een vrolijk voortuintje. Iemand zei: ‘eigenlijk is het een daktuintje’.

Daarna naar het bos ernaast gegaan want nu was er nog rijp op de planten en wat mist. Heerlijk om zo met je fototoestel te lopen en rond te kijken, dan ben ik helemaal zen. Ik heb echt lopen genieten van de mist tussen de bomen en dan de zon erachter. Voor wie vanochtend dat heeft gemist, geniet maar mee.

Ook zag ik wat een verschil het maakt of de zon op een blad schijnt of dat het blad in de schaduw is. Ik heb oud beukenblad met zonlicht op de foto gezet en bedacht dat ik daar ooit een haiku van had gemaakt:

gouden bladeren
zonder zon gewoon geelbruin
wondere lichtstraal

kweekschoolmeisjes

Afgelopen zaterdag kwamen wij, de kweekschoolmeisjes, weer bijeen op de laatste zaterdag van jamuari. Op die datum, een jaar geleden waren zij op de begrafenis van Ton, maar nu bij mij thuis voor een warm samenzijn. We doen het al vanaf 1998 en hopelijk gaan we nog jaren met elkaar door. Omdat ik mijn eigen foto van de kweekschool niet kan vinden plaats ik er twee van internet. In de villa hadden we les en in enkele grote caravans in het park ernaast. Het was een fijne tijd. Ik maakte er vanochtend een woordgedicht over.

Kweekschoolmeisjes

K kweekschool de la Salle
W we hadden het er fijn
E een mooie villa
E en caravans in het park
K katholieke kweekschool
S samen trokken we op
C chemie die bleef bestaan
H Hertenduin de naam van het landgoed
O opleiding tot juf
O of meester
L lesgeven was het doel
M maar het werd meer
E en wij meisjes werden vriendinnen
I in die tijd en zijn het nog steeds
S samen komen we ieder
J jaar op de laatste zaterdag van januari
E en dan nemen we ons leven van afgelopen jaar door
S samenzijn helpt dan door moeilijke momenten heen

Kweekschoolmeisjes

Vreugde

Het is heerlijk als je veel boeken hebt om in te bladeren of te lezen en veel foto’s in je computer om een illustratie erbij te zoeken. Jaren geleden maakte ik wat collages en bewerkte die en ik vind dat deze mijn gevoel van nu goed weergeeft. Vreugde en verdriet wisselen elkaar af. En in het piepkleine boekje’ Kop op’ las ik een citaat van Kahlil Gibran:

Vreugde is ontmaskerd verdriet, en
je lach komt uit dezelfde bron, die
vaak vol was van je tranen.

Gahlil Gibran


Na het jaar

Zo ik ben er weer. Wat bijgekomen van de emoties van de laatste week. Ben nog niet creatief en dan pak ik maar wat anderen hebben geschreven en waardoor ik geraakt word. Zoals bij onderstaand gedicht. En ik heb als maar weer foto’s van Ton zitten bekijken en gelukkig had ik kerst 2023 een stukje film gemaakt en daardoor kon ik Ton weer horen praten. Dat was heel fijn. Ik zag ook onderstaande foto uit 2019 toen we een riviercruise maakten in Nederland. Herinneringen om te koesteren.

Hier is de plek waarheen nog levenden je droegen.
Je laatste park. In groen verscholen zerken,
Paden naar mede-doden en hun bloemen.
We weten dat het allemaal maar symbool
van iets ondraaglijks is, haast niet te verwerken

einde van een bestaan dat eerder dan het onze 
voorbij moest zijn. Maar we zijn hier. We leggen
ons bij je neer. Gezeefd licht. Ogentroost.

Willem van Toorn

morgen een jaar

En dan, niet opeens maar toch nog onverwacht snel komt 17 januari dichterbij, de sterfdag van Ton een jaar geleden. Ik merk het in mij dat de laatste weken anders zijn dan daarvoor. Ik doe nog wat leuke dingen, ben dan ook blij, maar verder wil ik thuis zijn, in mijn hol. Ondanks dat ik de leegte en de stilte zoveel groter en dieper voel wil ik zijn waar we samen waren. Ik herbeleef die laatste weken. Bewonder weer de moed van Ton, zie hem zitten, liggen.

Lichtpuntjes zijn de lieve reacties van familie en vriendinnen. Dat houdt me op de been. Vandaag wil het lijf niet en dus doe ik niet veel. Het huis wordt nu schoongemaakt voor me door onze lieve hulp. Ik ga er alleen even uit om lege flessen en oud papier weg te brengen en een frisse neus te halen. Daarna mijn huis weer om me heen plooien als een warme deken. Dan prijs is me gelukkig dat ik een veilige plek heb om me terug te trekken en kan ik terugkijken op de vele goede jaren die Ton en ik samen hadden. Voel ik me gezegend.

inkijkje

Af en toe pak ik een creatieve opdracht die me op dat moment aantrekt, zoals: teken hoe het in jouw hoofd eruit ziet met al je gedachtes. Nu lukte dat tekenen niet, het werd niet wat ik wilde. Maar toen ik mijn waterreflectiefoto’s van een wandeling in Leyduin bekeek dacht ik: kijk, zo ziet het er soms bij mij uit en soms ook zo.

Puzzelwoorden

In een puzzel kwam het woord ‘wandelhoofd’ voor. Ik dacht: dat had ik gisteren toen ik in het bos liep. Ik lette goed op wat ik om me heen zag want ik moest een stukje over ‘bodem’ schrijven. Dan ben ik alleen in mijn hoofd daarmee bezig terwijl ik wandel. Maar ook als ik geen ‘opdracht’ heb en wandel, dan ben ik bijna alleen bezig met wat ik zie, hoor, wat me opvalt, wat ik wil fotograferen. Dan heb ik een wandelhoofd terwijl ik eigenlijk slenter. Maar ik had geen idee wat er in die in te vullen ruimte in de puzzel moest komen. Nadat ik andere vakjes had ingevuld bleek het gezochte woord ‘pier’ te zijn.
Maar had er ‘pier gestaan’ dan had ik direct aan een worm gedacht. Maar dat waren te weinig letters voor de letterruimte van het ontbrekende woord. Uit mezelf was ik nooit op wandelhoofd gekomen. Maar als het niet lukt, dan is er nog altijd het helpende puzzelwoordenboek. Niet dat enorme dikke exemplaar dat mijn moeder gebruikte, maar gewoon een app op mijn telefoon of i-pad.

opruimen en terugreizen

Nog steeds niet erg creatief en met dat snertweer buiten zoek ik wat anders om binnen te doen. In een kast staan rijen ordners met administratie die teruggaan tot 2005. Daar kan de helft van weg maar dan gaan ze eerst door mijn handen en langs mijn ogen. Zo zag ik in die van 2005 een overzicht van de creditcard van onze vakantie in Frankrijk. Ik zag ook dat onze laatste camping in Bannes was. Dat was meestal onze eerste en/of laatste. Toen nog klein, nu niet meer. Al die plaatsen waar we gekampeerd hadden, uit eten waren geweest of boodschappen hadden gedaan. Ik zag het weer voor me en ben zo blij met die fijne herinneringen. Kijk maar mee met onze rondreis. Ik werk weer op mijn i-pad want computer is even vastgelopen en kan hier niet verkleinen.

Verder kijken »