ogenblikstemming

Zoals misschien bekend ben ik al maanden bezig met vriendin N. om iedere week rond een letter te schrijven en creatief bezig te zijn. Deze week was de x en ik koos het woord x-benen. Maar tijdens het schrijven kwamen de o-benen van mijn familie langs en toen ik gisteren in de Trouw een pagina vol broeken met o-benen zag, moest ik daar wat mee doen. Gewoonlijk laat ik niet zien wat we doen omdat het nog niet klaar is, maar omdat dit er eigenlijk buiten valt, doe ik het nu wel. Klik erop om de tekst te lezen.

Ik zat weer eens te bladeren in het oude boekje: ‘ Cycloram voor de huisvrouw’, aangeboden door de Nederlandse spaarkas, instituut voor systematisch sparen.

Dat klinkt als vroeger en is het ook. Het is een soort encyclopedie voor het huishouden. Vanmorgen zag iets over ‘ de stofdoek’. Kinderen van nu kunnen zich hierbij helemaal niets meer voorstellen, want wat is het advies: maak van een lap zo groot als een theedoek een stofdoek en geef dat cadeau. Het zal zeer welkom zijn. Je zoomt het stuk om en kan er zelfs de naam van degene die het ontvangt op borduren. Ik heb nooit, ook vroeger niet, gehoord dat iemand een stofdoek cadeau deed of kreeg. Ik weet zeker dat mijn moeder zich beledigd zou voelen: vind je het hier soms niet schoon genoeg?

Maar ik herinner me ook dat uit oude kleding de goede stukken werden geknipt en voor allerlei andere doelen werden gebruikt. Poppenkleertjes, inktlappen (met bovenop een lapje van een oude zeem en een mooie knoop daarop om alle lapjes bijeen te houden), en allerlei oude lappen die in het huishouden werden gebruikt tot ze echt op waren. Ik doe van dit alles bijna niets. Alleen gebruik ik oude t-shirts voor in het schoenpoetsmandje.

En om nog even op het woord ‘ cycloram’ terug te komen. Het is samengesteld uit het Griekse woord kuklos en het woord Ram. Het betekent een kring, cirkel, de gesloten lijn die getrokken wordt door uitgeverij De Ram. Aldus de woorden van de uitgever. Ik heb in het boekje geen datum van uitgave gevonden maar op internet zag ik 1959. Dus echt in mijn jeugd. Ik heb geen idee of mijn moeder dit ook heeft gehad. En hoe ik er aan kom? Gekregen van vrienden die gingen opruimen en dachten: daar kan zij vast wel wat mee. Dat klopt dus. Ik heb er wat plaatjes bij gezocht en het laatste hangt bij mij in de keuken.

Ik las onlangs twee citaten op een briefje dat ik vond in een doosje toen ik naar iets anders zocht over ouderdom. Geen idee van wie ze zijn. De eerste luidt:

Ouderdom is voor sommigen wintertijd, voor anderen oogsttijd.

Nu weet ik niet precies wanneer de ouderdom precies begint; bij je pensioen, bij 70, 80? Ik word dit jaar 70 maar voel me totaal niet tot de ouderdom behoren. Draag nog rode kousen, heb nog de slappe lach met vriendinnen en wil nog steeds van alles bijleren. Geen wintertijd, soms oogsttijd, maar ook nog steeds opbouwtijd.
Het volgende citaat luidt:

Wie zichzelf te oud vindt om nog iets te leren is waarschijnlijk altijd al zo geweest.

Dat zou best wel eens zo kunnen zijn. Sommige mensen zijn al oud tijdens hun zomerjaren, anderen nog jong van geest in het laatste deel van hun leven. Dat zijn denk ik inderdaad mensen die altijd nieuwsgierig zijn geweest naar andere culturen, naar beweegredenen van mensen, naar stromingen in de kunst of gewoon interesse hebben in alles om hen heen en de veranderingen die plaats vinden. Van de week in het Volkenkundig museum heb ik me weer gelaafd aan de culturen van andere volkeren, hun geschiedenis en dat neem ik dan weer met me mee naar huis. Maar niet alleen ik, mijn vriendinnen ook. Een oogstdag, zeker weten.

Onlangs schreef ik bij de letter V over het woord ‘ vederlicht’. Vandaag bekeek ik samen met drie vriendinnen de tentoonstelling’ Veren’ in het Volkenkundig Museum in Leiden. Heel bijzonder de geschiedenis van mens en veer door de eeuwen heen en over heel de wereld te zien. Arme vogels, dachten we geregeld. Toevallig (?) las ik vorige week dat de Vogelbescherming eind 19e eeuw is opgericht vanwege het excessieve gebruik van veren in de mode en het dramatische gevolg voor de vogelstand daardoor. Op de tentoonstelling het gebruik door natuurvolkeren maar ook de westerse mode. Heel boeiend. Denk daarbij koffie met de lekkerste appeltaart van Leiden en daarna een gezellige lunch en je snapt dat wij een heerlijke dag hebben gehad. Toen we het museum uit kwamen, ik had mijn toestel al opgeborgen, zag ik opeens een fossiel in de muur. Tja, dan gaat de tas natuurlijk weer even open.
Nu even afzien, maar gelukkig hebben we de foto’s nog. Klik erop om ze vergroot te zien. De tentoonstelling is nog een week. De moeite waard.

de eenzame

de eenzame is alleen
blikken van mededogen
worden weerkaatst

door zijn gesloten luiken
stil zit hij zonder te voelen
dat hij gevoelloos is geworden

slechts de eigen geur
is een herkenbaar
teken van leven

opgesloten in zichzelf
valt hij in de tijd uiteen

m’

Dit gedicht schreef ik onlangs naar aanleiding van een opdracht van onze dichtgroep.

Na een zaterdag vol boekenplezier ging ik er zondag op uit om een rondje sneeuwfoto’s te maken. Wat een heerlijk weer en wat is de wereld opeens anders om te zien. Toen ik allerlei voetafdrukken aan het fotograferen was kwamen er  mensen naar me toe die vroegen: ‘wat fotografeert u nou, ik zie hier niets.’ Ik vertelde het en liet het zien. ‘Oh, ja’, zeiden ze, duidelijk niet onder de indruk, maar ik was blij met die foto’s. Zo ook met de fietsen die een paar dagen eerder uit de Blekersvaart waren gedregd en eerst als zooi in het gras lagen, maar nu voor mij duidelijk een foto waard. Maar misschien denken sommigen nu ook: tja.. En altijd is het leuk een sneeuwpop tegen te komen zoals hier bij ons op de brug over de Blekersvaart.

En gisteren was de feestelijke presentatie van Annemarie haar boek ‘ Ik wil een leeuw’. En feestelijk was het. De boekhandelaar had met de uitgever gewed dat hij binnen een maand wel 100 boeken zou hebben verkocht. Nou dat werden er 120 in een middag. Mooie speeches van de uitgever, Annemarie en de tekenaar Mark Janssen. Wij zaten er als trotse familie naar te kijken en van te genieten. Het boek is opgedragen aan de zoontjes van twee vriendinnen en ook zij waren er natuurlijk bij. Op de vraag aan Imre wat hij het mooiste van het boek vond zei hij: mijn naam. Hier een kleine fotoimpressie van het gebeuren.

Vogelvrij, zo vrij als een vogel. Maar hoe vrij is een vogel? Gevangen in een aangeboren ritme van trek, leg, zorg, zoeken naar voedsel en alert zijn op gevaar. Noem dat maar vrij.
Een vogelvrije mens is gevangen in angst omdat er een prijs op zijn hoofd staat en iedereen hem aan kan houden, op wat voor wijze dan ook en de hoofdprijs is dan meestal de dood. De outlaw uit de cowboyfilms, de man buiten de wet, nergens recht op, nergens veilig.

Dit schreef ik, zittend in de trein tijdens mijn vrije reis. Vrij als een vogeltje dacht ik, ik kon uitstappen waar ik wil. Maar al direct werd er omgeroepen: deze trein gaat niet verder dan Rotterdam. Ik werd dus direct al gedwongen een beslissing te nemen: uitstappen en blijven of verdergaan met een andere trein. Het werd dus verdergaan.
Ik las toen een boek van en over Lodewijk van Deyssel waarin een zin me opviel: ‘ Een museum lijkt altijd wat op een kerkhof’.

Ja, je kijkt inderdaad naar dingen die geweest zijn, soms eeuwen terug, soms vers van de pers. Je leest inderdaad de bordjes als op de graven, kijkt naar de werken zoals je naar bijzondere grafstenen kijkt, spreekt zacht en soms is de sfeer gewoon eerbiedig. Maar tegenwoordig zijn er ook andere tentoonstellingen. Er wordt hardop over gesproken, gelachen, kritiek op gegeven, kinderen lopen rennend rond, doen een speurtocht langs de werken en zijn er actief mee bezig.

Voor beide is wat te zeggen, maar zelf vind ik af en toe een wat eerbiedige sfeer wel fijn, in stilte iets tot je laten komen en laten indalen. Rijker naar huis gaan dan je gekomen bent, dat is eigenlijk een museum voor mij.

Vandaag krijg ik de glimlach niet van mijn gezicht vanwege een groot interview met onze Annemarie in het Haarlems Dagblad over haar eerste prentenboek. En dan die prachtige foto erbij, wij gaan er haast van naast onze schoenen lopen van trots. Doen we niet hoor, maar het scheelt niet veel. Zaterdag is de presentatie van het eerste exemplaar en daar ga ik natuurlijk foto’s van maken maar vooral van genieten. Deze foto stond bij het interview. Wordt dus vervolgd.

Vandaag eindelijk weer eens een vrije reis gemaakt. Het was even puzzelen waar ik heen zou gaan, meestal ga ik niet verder dan Rotterdam, maar opeens had ik zin in Zeeland omdat ik had gezien dat er weer een rechtstreekse verbinding naar Vlissingen was. Niet dat ik tot daar wilde, maar ik dacht: ik stap gewoon ergens onderweg uit en zie wel. Dat werd dus Arnemuiden. Ik had me er meer van voorgesteld dan ik in werkelijkheid zag, maar ik heb de klok van Arnemuiden horen luiden zoals in de oude ballade gezongen wordt en dat kan niet iedereen zeggen. En ik zag een motor met zijspan, beschilderd en aan de zijkanten ganzenvleugels zodat de berijder het gevoel had dat hij vloog.

De volgende stop was Middelburg en dat is een leuke stad met een mooie boekwinkel. Maar de trein reed net weg toen ik aankwam en ik had geen zin om een half uur te wachten. Dan terug, naar Goes, die trein kwam binnen een paar minuten. Nou, daar hoef je je vrije reis ook niet naartoe te maken, tenzij je een prachtige wandbeschildering wilt zien, zo mooi. Ik heb even op internet gekeken en deze kunstenaar heeft al veel meer prachtige wandschilderingen gemaakt. Kijk maar op ZenkOne.nl.

En onderweg in de trein heen en terug zitten lezen, schrijven, dommelen en naar buiten zitten kijken. Best leuk om een verre bestemming te zoeken en dan gewoon ergens uit te stappen, ga ik vast nog een keer doen, al weet ik nu dat het ook kan tegenvallen.